CIMBRI

’Z hefta å di katza

Il mese di settembre coincide da ormai molti anni con l’inizio dell’attività venatoria. Negli ultimi 30 anni la fauna che ha caratterizzato il nostro paese è fortemente mutata, in funzione della forte variazione di habitat causata dall’abbandono delle attività agricole di montagna.


Michele Neff


Rivante dar snittmånat di hearn boda soin atta ünsar hoachebene hevan å vortzogiana von pèrge un gian in soine stattn. Di staigela von ünsarn beldarn hevan å z’soina ler un atti pèrng di kentsch roimen zuar soine biane sachandar un boróatnse zo giana vort pinn vich. In disa zait in di vrüa hefta å zo valla dar tau, di pèrkschua dartrinkhanse balma geat zo tritzla in gras. Di laüt in lånt vången å zo lesa di patàttn un zo giana na sbemm.

Ditza iz bazta vürkhint in herbestmånat, ma a sachan bodamar khint vür mearar miar iz ke ’z hefta å di katza.

Haür heftze å in earst sunta von herbestmånat vor di rehbock un vor di hirsch, anvétze vor di kamütz un di muflü hattze ågeheft lai dòpo in ferragosto. Vor di hasan, di vüks un allz baz ma mage vången von khlumma gebìllt heftze å da dritte boch von herbestmånat.

Ånka azta ’z lånt vo Lusérn iz a khlumma reviar, boda njånka rift afti tausankh èkhtar soinda vil vichar boma mage vången, dise vichar soinz di rehbock, di kamütz, di muflü un, in dise lestn djar, mabar vången an par an hirsch o. Di muflü un di kamütz lem daz meararste untar ’z lånt, gianante vodar Tuvar zuar Maséttn, un di rehbock un di hirsch makmase vennen in di bisan ummi ’z lånt un in alle di ünsarn pèrng.

’Z iz zuargètt mang vången di billsboi azmase hettat z’sega, dise soinda inn pa Vesandarn un zöbrest in Las att daz sèll vo Kalnètsch. Atz Lusérn, azpe haüt, izta nia khent geschozt a billsboi ma, biane zait darhintar, inn in di Lait att daz sèll vo Lavròu di lavròunar håm geschozt a gåntz groazez billsboi gåntz nåmp in ünsar reviar. In da sèll zait ditza billsboi hatt augebüalt in gåntz kampìgl von ünsar pèrge Kostàlta un an par an büalar hattmen gevuntet attn Kåmp, nidar in Bisele un inn pa Kostesì.

Haüt zo tage saibar in a zait boda ünsar reviar gittaz ettlane vichar zo maga vången, ånka azta dar bolf boda iz zuarkhent in disa lest zait macht khemmen mindar di rehbock. Haüt zo tage biar katzadör soin biane, lai achte. Hintarne djar di katzadör soin gest vil mearar, bar soin gerift z’ soina nåmp in viartzekh laüt, in di sèlln djar di hirsch, di muflü un di kamütz hattma njånka gebizzt bia sa soin gest gemacht.

In da sèll zait hattma lai katzàrt hasan un an par an kapardjöl. Vor allz ditza di katzadör håm genützt soine hunt un balma sait gånt a katza in balt iz gest allz a lustegez gepèlla.

Untar ’z lånt lai dòpo in kriage iz gest allz an akhar gesetzt pinn patàttn un sèmm håmda gelebet di spilhe un di kotórne. In di beldarn obar ’z lånt iz gest allz a geflàttra vo frankolìn un zedrü. Allz ditza vich, lazzante gian di èkhar un soinante gebèkslt di beldarn, iz neméar asó azpe inar bòtta.

Lai dòpo in kriage di laüt boda soin gånt a katza soin gånt nèt lai vor ’z vlaisch, nèt lai vor di pasióng, ma zo maga gebìnnen biane gèlt vorkhoavante di haut von vichar. Haüt zo tage geatma neméar a katza vor vlaisch un haut, ma ma geat umbrómm in hèrtz von an katzadór izta a groaza pasióng vor ’z vich, di beldarn un allz bazzen någeat.













Scuola & Ricerca

In primo piano