cimbri

Tönle Bintarn in cimbro (50)

Il romanzo di Mario Rigoni Stern nella traduzione di Andrea Nicolussi. Stampa a cura del Servizio per la Promozione delle minoranze linguistiche locali della Provincia



«I hån di öm zo vüara afte etzan» hatta rispundart daz alt, atz taütsch, «un hån nètt zait zo vorliara pinn soldàn.» Khött az hatt asó, hattz augebölltvången zo giana, ma dar loüfar hatt geschafft zboa soldàn zo haltaz au. Di sèlln håmz lai darbisst pan arm; iz, pinnan zèrrar, izzese auzgeviklt, ma ’z iz nemear gest djung azpe in ar bòtta, asó håmzaz bidar gepòkht un gehaltet no sterchar.

«Altar taüvl!», hatta khött dar loüfar, redante daz taütsch vo Vièna, «est richtparde biar. Bar vüarnde in komåndo un sèmm barpar höarn basto hast zo khöda. Bar darschiazande!»

«Du, hear loüfar» hatta khött daz alt, redante azpi er un machante lachan di soldàn «du pist a gaburo boda nicht vorsteat. I khüdar an åndra bòtta: i much gian vür pitt moin öm.» Da håmz gevånk tortemitt un gevüart zuar in haus von Püne; gianante gepükht durch pa Grabo, soinsa gerift kan Petareitele, boda ’z djar 1909 dar Matìo Parlìo hatt gehatt augemacht soi haus auz vodar bèlt; da di österraichan håm gehatt gelekk in komåndo von redjiment. Hintar in haus soinsa gest drumauz zo richta au di khuchl un iz gest alz a gegiana un gekhemma vo soldàn: ber hatt gegrabet, ber hatt zuargetrakk holtz, ber bazzar von Prünndle. In di hütt von Nicola Scoa muchansa håm gehatt inngerichtet an verbåndsplatz, ombromm sèmm nåmp soinda gest åndre soldàn alle augevest.

Ummenumm in alt soinse zuargemacht ettlane kurdjös, boda håm getschèkklt tra de se; a kaporall izzen gånt nåmp un hatten gètt a kikkera barmen kafè, iz hatten getrunkht laise antånto azta alle di soldàn håmz ågeschauget. Balz hatt gehatt getrunkht, hattz gètt bidrumm di kikkara un hatt khött: «Vorgèll’z Gott kaporal.» «Redetar taütsch nono?» «Ja» hattz rispundart «pellar baz du» un hatt nemear khött a bort.

Dena håmsaz gevüart inn in haus in di khuchl boda a madjòr, pinn hent postart affon oro von tisch, hatt geschauget afte kartn boda soin gest auzgebetart. Dar loüfar izzese gehaltet zboa tritt hintar; sichar pellar hattaren gehatt khött bia un baz.

«Alora», hattar khött dar ufitzíar allz in an stroach, stianate au «eråndre hatt di öm zo vüatra, un bo beratnsa?»

«Untar di bånt von Kheldar.»

«Un biavl soinsa?»

«Simunzbuantzekh pinn lempla» Ma dar månn hatt khött lempla in da ünsar alt zung un dar ufitzìar hatt nètt vorstånt.

«Pitt baz?»

«Pinn diarndla öbe» hattar rispundart. Dar loüfar izzen gemacht an lachar un izzen gelekk a hånt vorå in maul.

«Ombromm saitar nètt vortgånt eråndre o pinn åndarn, balsa håm ågeheft z’schiaza.»

«Ombromm, ombromm! Ombromm da izta moi haus, un i pinn an altar månn.»

«Hattar geredet pitt epparummaz? Saitaraz gevuntet pitt belese ufitzíarn?»

«Pitt niamat!»

«Un bo soinsa gånt di bersaldjiarn boda soin gest affon Mosciagh?»

«I boazmarsan nètt.»

«Ombromm redetar asó garècht aftz taütsch?»

«Ombromm, hèrta ombromm! I hån gemacht in soldàdo in Boemia, un spetar hånne gearbatet in alle di lentar boda schafft dar Khoasar Fråntz Joseph.»

«Ber hattaz geschafft auz in Boemia?»

«Dar Madjór von Fabini.»

«Dar fèldmaraschall von Fabini, bartar furse bölln khön. Ma alora saitar a guatar patriòtt» hatta khött dar madjòr allar kontent.

«Nò!» hattz rispundart «i pinn lai a khlummadar schavar un an altar, sotschalistegar arbatar.»

«Alora saitar a spiù vor di belesan, dar sait gestånt da vor daz sèll!»

«Geat alle kan taüvl, eråndre un di belesan, lazztme gian nå moine bege!»

Dar ufitzíar o izzese dartzünt un hatt geschauget zuar in zboa soldàn bodaz håm gehüatet; da håmz lai gevånk un gevüart auz, hintar in haus.

A halba ’n ur spetar izta zuargånt dar loüfar pittnan obarkaporal; da håmz genump pitt se un soinen någånt auz pa staige von Platabech sin untar dar bånt von Kheldar z’sega bise iz gest pròpio bar da sèll stòrdja von öm. Dòpo a par urn soinsa gekheart bidrumm pinn öm un pinn sbartz hunt. (50. / continua)













Scuola & Ricerca

In primo piano