CIMBRI

Dar lest tage von bill månn

A stördjele in alt geréda vo Sambastiå



Christian Schneller (1831-1908) iz gest ummandar von earstn studjös zo schraiba übar di stòrdja un zung von laüt boda lem atti trianar sait vo dar Zimbar Earde. In soin libar Skizzen und Culturbilder aus Tirol (1877) kontàrtar vo soin viazo zo vuaz vo Kalliå fin au affon “grümman hoachpon vo Folgràit” un betar vür, übar in Som, fin atz Sambastiå. Sèmm hattar bokhennt an månn boden hatt kontàrt a stördjele in soinar altn taütschan zung. I hånz abegeschribet asó, azpidarz hatt augemercht dar Schneller, nå dar taütschan schrift. Zo machaz destrar, in platz von puachstabe “w” makmanen vürstèlln a “b” azpe in “balt”. Lai di börtar boma nètt vorstéat dèstar hånnese übarsetzt zbnisnen parentesi azpe biar.

Wenn der wil mann huam kimmt, vorscht ar de wil vrau: “Hast mar beruatet eppas za essa, warum i pin huare (hummare)?” Ma wenn de alte nou net gekoucht hat, küt se 'm mann, az er gea nou za nema a bizzla flaisch, ke dopo well'm sa kouchen an guaten vormas, un gibt'm derwail (innzbisnen) a schüssel voll met milch un a stück ruggabruat za brocken ein. Gegesst, ass er hat, vorscht ar de wil vrau, was es ist, che stinkt na menschaflaisch. De vrau küt'm, che dada sain da kuana leut un wenn ar a sölla (a sötta) flaisch essa will, kun ar gean af'n Wolfegg (obar Sambastiå), che sa hatt gasecht zwua kluane kinder, a dirle un a kluas bueble, met a kluas körbla (zümmale) voll met eardbern (roatpern) un schwarzbern, un wenn ar luaft, darwischt ar se nou. We dar hatt gahuart (gehöart) dieses, hat ar gnianca gawischt a 'n schnabel che dar ist galuaft we a vuchs. In a halbe stund (ur) ist ar da gawest met de armen kinder in sack; uas hat garuft de muatter, 's andere 'n vater. Der wil mann hat de kinder in de stube gatragt un de wil vrau hat se vom sack ausgezieht. “Est well ma se töadten un dopo siaden”. Ma de alte vrau hat se net gawellt töadten lassen, warum se sain arza mager. “S' ist bessar, war tuan se in 'n stall, wo da sein gawest de oiba (di öm), einsperren un se mästen (vöaztarn) un dopo, wenn se sain vuast, hon war miar (mearar) flaisch za essa." So hab'n se gatan. A mal ist da könt (khent) der wil mann un hat köt: “Reck aus an vingar ba diesem loch, i will schaug'n, ass du vuast pist.” S' dirle hat ganomt a rais un hat's gasteckt ba loch aus. Der wil mann hat köt: “Du pist nou arza mager.” An anders mal ist er könt zornig un hat köt: “Mager oder vuast, kennt as den stouck (affon hakhstokh), i will euch de köpf ahacken.” 'S buable hat köt: “Lass mi seh'n, we du tuast met den beil”. Der wil mann hat'n beil geb'n 'n bua, dopo hat ar se gemüsst knieen nider un der bua hat'm gahackt nider 'n kopf un ou dar wil vrau. Dopo sain se gant huam ka der muattar un kan vater. Asó soinsa gånt zo geriva, dar bill månn un soi baibe, nå azpisa håm kontàrt disedjar di altn vo Sambastiå. (PaP)













Scuola & Ricerca

In primo piano