CIMBRI

Vorstìan di zükkarkrånkhhait

Bintmånat, novémbre, iz alle djar in da gåntz bèlt dar månat vodar zükkarkrånkhhait



Il 14 novembre si celebra la Giornata mondiale del diabete istituita nel 1991 dall’Organizzazione Mondiale della Sanità. L’obiettivo della Giornata è sensibilizzare e informare l’opinione pubblica sul diabete, una malattia grave e diffusa la cui prevalenza, secondo l’OMS, è in continuo aumento. Si stima che attualmente ci siano circa 350 milioni di persone che vivono con questa malattia e la stima è che si raggiungano i 600 milioni entro il 2030. Si calcola quindi che ogni anno più di 3 milioni di persone che vivono con il diabete muoiano per malattie correlate; da qui il suo focus sull’educazione sulla diagnosi tempestiva e sulla buona gestione del diabete.

Zükkarkrånkhhait, baz vor a beata iz disar? Alle habarsan no gehöart ren ma no in kartza bintsche bizzan djüst baz vor a beata ’z iz, un baz ma hatt zo tüana azta epparùmmaz bobar khennen hatt disan beata. Vor ditza, zo macha khennen pezzar bia un baz übar in beata, sidar ’z djar 91 atz 14 vo novémbre vo alle djar khinta hergerichtet dar tage kontro dar zükkarkrånkhhait. Antånto mochtma lai khön ke siånka az iz bar ke vo disan beata khentma nia gåntz gesùnt makma però lemda darmìtt ena z’stiana kartza vil letz, åntze haltante kunt vo a drai sachandar makma machan a lem azpe alle di åndarn laüt. Dar beata khint ombrómm ’z pluat iz nètt guat zo halta daz djüst maz vo zükkar, ditza ombrómm dar laip macht nètt genùmma insulina. ’Z soinda zboa sòrt vo zükkarkrånkhhait; ummana boda auzgitt in laüt her in di djar übarhaup azza soin kartza voazt, un mildjü laüt in Beleschlånt håm disa zükkarkrånkhhait. Di meararstn vert berda hatt disa zükkarkrånkhhait khinta drau kartza spet balda dar groaz schade iz sa gemacht, ombrómm vorånahì barntma nicht, vor daz sèll mochtma stian au pinn oarn: nètt soin kartza voazt, mövarnse auz mearar, haltn draugeschauget affon drukh von pluat, boda tarft nia soin kartza hoach un in kolesteròlo. Un nètt èzzan kartza vil gesüasega. Vor disa sòrt zükkarkrånkhhait izta nètt hèrta mengl zo nemma insulina.

Da åndar sòrt anvétze gitt auz in khindar ombrómm dar laip iz pròpio nètt guat zo macha insulina. Ombrómm ditza khint vür boaztmaz nonet gerècht: furse hattz zo tüana pinn eltarn, odar pitt battèrie un virus. Vor poade di sòrt daz meararste mochtma stian aténti balmase sitzt zo tisch un baz ma èzzt ma furse aft ditza schöllapar stian alle au pinn oarn, vil pellar baz azzaz auz gitt di zükkarkhrånkhhait. (AvT)













Scuola & Ricerca

In primo piano