CIMBRI

Dar schaüla birbl vo haür

LA NOSTRA PAGINA SULLE MINORANZE


Giada von Galèn


È passato ormai qualche mese dal forte maltempo che, a ridosso del ponte di Ognissanti, ha fatto tremare il Triveneto con venti oltre i 180km/h e piogge torrenziali tali da causare danni che il nostro territorio non subiva da numerosi decenni. Anche il nostro Altopiano ha subito la furia di questo ciclone con ingenti perdite a livello boschivo date dallo sradicamento di interi appezzamenti di conifere.

Disar herbest sichar bart khemmen gedenkht vor daz gåntz schaüla bèttar boda, vor dar prukk von Åldarhailegen, hatt gepükht in gåntz nord-est von Beleschlånt lazzante hintar ploaz disastri. Pensàrbar ke, redante lai von Trentino, hattma vorlórt 1,5 mildjü vo mc vo vaüchtn: ’z Fiemme un Fassa tal un dar Lagorai soin gest di lentar mearar gemèkket ma ünsar hoachebene o, in kompanjìa pinn ünsarn nevan vo Slege, iz nèt khent auzgelatt.

Allz iz ågeheft an sunta mòrgan, atz 28 von otóbre, balz hatt ågeheft zo renga starch tånto ke, atz Lavròu di beng soin khent flüzz bazzar un ettlane haüsar un rovölt håm inngehatt fin attnan halm mètro bazzar.

Dar sea o iz gekresart sovl zo dekha di zboa lidi, un iz khent daz dupplte baz hèrta; nidar pa Astetal ’z bazzar hatt argemèkket an tòkko maur vonar prukk, un asó dar bege iz lai khennt gespèrrt. ’Z iz gest djardar bo ’z nèt hatt gerenk sovl, un peng ditza di Provìntz vo Tria hatt gètt sa an sunta da roat allèrta, boda nèt iz khennt gètt von djar ’66 balda iz gest di aluvióng vo Tria. Peng ditza alle di pompìarn un di protetzióng civile soin gest boróatet zo intervenìra. An menta hattz gerenk eppaz mindar ma ’z izzese geheft a starchar bint boda sa in tages hatt gemacht vortgian ’z liacht. Balda di sunn iz gånt oine di sachandar soin gånt birsar: dar bint iz khent sterchar, da gåntz hoachebene iz gestånt in daz tunkhl in di hent von birbl.

Di bintplasar soin gest gåntz starch, fin atti 180 km/h, a par tèchar håm nèt gehaltet ma ’z soinz gest di beldar boda, daz meararste von alln, soin khent distrüdjart. In tage darnå, defàtti, alle di lentlar soin gest isolàrt: di beng soin gest voll pitt vaüchtn un di stradìn, in kompanjìa pinn pompìarn un pinn manèkkar, soinz gest di earstn boda håm darvért bazta hatt gehatt kombinàrt dar birbl.

Nåmp in Kost vo Lavròu est, makma auzseng Lusérn un Maséttn, in Vesan nå dar pista vo skin izta neméar dar balt, ma daz birsarste iz nidar pa Valdassa, km un km ena balt nå in bege un ploazez liacht boda an earstn izta nèt gest. Disar birbl latt hintar an naüng paesaggio, ploaza arbat un vil vil zo pensàra…













Scuola & Ricerca

In primo piano

Podcast

Il Trentino nella Grande Guerra: a Trento la Vergine in processione

Per la prima volta dallo scoppio delle ostilità, in Austria si parla di guerra contro l’Italia. A Trento si prega, la Vergine dei Dolori viene portata in processione lungo le vie della città, mentre continuano ad arrivare le liste dei caduti al fronte. E le testimonianze, terribili.