MOCHENI

Bernstoler museum : an òltn hoff en Vlartoz

Za pasuachen ver za verstea' s lem en Tol

LA NOSTRA PAGINA SULLE MINORANZE



VALLE DEI MOCHENI. De museen van Bersntol sai’ der rèchte be za verstea’ ont kennen de gschicht, de kultur, de sproch, de tròchtn ont de natur van Tol. En Bersntol sai' kemmen familie as hom klòfft taitsch. An iata  hòt kriakt a stuck vèlt za òrbetn ont de hòt gamecht verpesserns, de hòt gamecht paun, ausmòchen ont derhòltn mearer pahalter. Nem en de bisn ont de acker as hom se pfuntn en de schea’neste sait van vèlt, hom se paut der hoff, pet s haus ont der stòll, ont anau hi keing en pèrg nem en gamoa’ grunt, hom se paut der summerstòll ver za sperrn inn de vicher en summer.

Abia ist gamòcht an hoff ? S haus kimmpt òlbe paut pet stoa’ ont holz. Der stock en dru’ ist gamòcht pet stoa’, ont der ouber stock ist paut pet inntschitna pa’m; gadeckt hom se pet de schintln, as sai’ vleckler va holz va larch. De schintln sai’ praucht kemmen no en 1700 en plòtz van stroa.

En  haus ist kemmen gamòcht de kuchl ont oa’s oder mear zimmer. Der stòll pet òlla de vicher,  der stodl ont bichte de teitsch. En summerstòll pet a kloa’na teitsch vinnt men a kloa’s zimmer as kimmpt praucht abia kuchl vern hirt.  Nem en hoff ont en summerstòll vinnt men a milchhitt as kimmpt praucht ver za derhòltn ont lòng oramen de michl.

Der Filzerhof

Der Filzerhof ist an òltn hoff  en Vlarotz, ont  ist a toal van Bersntoler Museum as men mu pasuachen. Der  hoff  hòt umandum s vèlt,  a haus, an stòll ont a teitsch. S vèlt van hoff ist gaben ungefèr 20-25 hèckter, taolt en bisn, acker ont balder. De nu’m Filzerhof kimmpt van an òltn pauer van hoff; er hòt se gahoasn Filzmoser, as ist galept en hoff ungefèr af de leistn van ‘600. Derno, en Filzerhof ist òlbe stònnen a familia pet en familianu’m Laner.

En de zait, abia en òndra heff,  hom se vergreasert s  haus. Ber hom s  haus keing en pèrg pet de kuchl pet a gabelng ont der stòll, verschai’dlech paut en 1600, ont en de sait  keing en tol òndra zimmern, paut en de leistn jarder van ‘700. Za pasuachen en, mias men gea’ pet an viarer, en de offetzaitn. (Letrat van Michele Eccel va  Zifzen)

 

                                                                                                                                                                                                               di Maria Pia Battisti













Scuola & Ricerca

In primo piano